Kunst is onthullen en verbergen

Je hebt geen website of account op Instagram en geeft zelden interviews. Is het een bewuste keuze om onder de radar te blijven?

Neen, ik ben wel vereerd met dit interview, maar heb geen behoefte om in de kijker te staan. En het toeval wil dat ik vanochtend mijn account op Instagram heb aangemaakt. Maar sociale media zijn voor mij onbekend terrein en het boeit me weinig. Ik laat de dingen graag op me afkomen. Of misschien is het gewoon een kwestie van gemakzucht. (lacht) Toch ben ik als kunstenaar erg gedisciplineerd. De eerste twintig jaar heb ik zwarte sneeuw gezien, maar ik heb geen enkel moment overwogen om op te geven. Om financieel het hoofd boven water te houden, werkte ik de eerste helft van het jaar als zelfstandige schilder zodat ik me de andere helft van het jaar kon opsluiten in mijn atelier.

Het kunstenaarschap is geen voor de hand liggende keuze. Zie je het als een lotsbestemming?

Lotsbestemming is een zwaar woord, maar misschien klopt het wel. Ik heb nooit echt bewust stilgestaan bij mijn keuze omdat er voor mij geen andere optie bestond. Als kind zat ik altijd al te tekenen. Wanneer mijn moeder als poetsvrouw ging werken, zette ze mij met kleurpotloden in een hoekje en was ik urenlang zoet. Toch waren mijn ouders niet opgetogen toen ik me wou inschrijven in de kunsthumaniora. Ze stelden hun veto maar uiteindelijk gaven ze toch toe omdat ik mijn bed niet meer uitkwam. Hetzelfde scenario herhaalde zich na mijn middelbare studies en uiteindelijk mocht ik schilderkunst volgen aan de Academie van Schone Kunsten in Hasselt. Aan kunst an sich werd weinig aandacht besteed, maar ik leerde er wel schildertechnieken en in diezelfde periode ontdekte ik de hedendaagse dans. In plaats van grote meesters uit de schilderkunst werden figuren als Anne Teresa de Keersmaeker en Jan Fabre mijn grote inspiratiebron. Ook videoclips en muzikanten als Sinéad O’Connor en Björk gaven me voeding.

Is het een voordeel om alles zelf te ontdekken? Om op een blank canvas een eigen signatuur te ontwikkelen?

Misschien wel, maar ik geef vandaag zelf les aan PXL MAD in Hasselt en probeer mijn studenten toch meer te inspireren. Ik moest het indertijd allemaal zelf uitzoeken. Dankzij vrienden die in Antwerpen aan de modeacademie studeerden, ontdekte ik hedendaagse kunstenaars waardoor er een nieuwe wereld voor me openging.

Het was Raf Simons die je in 2005 introduceerde bij een galerij in Los Angeles. In die periode maakte hij internationaal furore met zijn eigen avant-garde label. Was er ook sprake van kruisbestuiving?

Het was in de eerste plaats een kwestie van vriendschap, maar ik heb voor één van zijn collecties wel eens jassen beschilderd, geïnspireerd door albumhoezen van New Order. Muziek was een belangrijke, verbindende factor tussen ons.

Vijftien jaar geleden verhuisde je van Antwerpen naar Brussel waar je vandaag nog steeds woont en werkt. Is de stad een belangrijke inspiratiebron? Of blijf je liever binnen de beschermende muren van je atelier?

Ik heb een levendige stad nodig om te compenseren voor het isolement dat inherent is aan het kunstenaarschap. Na een dag schilderen spreek ik graag af met vrienden om uit te gaan of een hapje te eten. Ook concerten of theater- en dansvoorstellingen inspireren me. Op die manier word ik wel beïnvloed door te leven in de stad, maar het determineert mijn werk niet.

Vandaag word je vertegenwoordigd door Gallery Sofie Van de Velde. Vanwaar de keuze voor een galerij in Antwerpen?

Het gaat me vooral om de persoonlijke connectie. Sofie is voor mij een belangrijk klankbord. Ze heeft een duidelijke visie waardoor haar galerij als een platform fungeert. Ze brengt projecten en contacten aan waardoor ze voor mij een venster op de wereld opent.

Je werk wordt ook wel eens omschreven als mysterieus met een erotische gelaagdheid. Hoe verloopt je creatief proces? Is er een boodschap die je wilt meegeven of gaat het eerder om een zoektocht naar esthetiek?

Het begint met kleine schetsen en vormstudies om vervolgens de vorm los te laten op het canvas. Wat er gebeurt in de wereld heeft wel een invloed op mij, maar ik ben niet de kunstenaar die grote boodschappen wil uitdragen. Om toch iets meer duiding te geven, ben ik nu op zoek naar gepaste titels voor elk werk, maar het blijft een moeilijke oefening. Sommige kunstenaars vertrekken vanuit een titel, maar als ik aan een werk begin, kan het alle kanten uitgaan. Het is een proces van heel veel lagen op elkaar. Elk werk vraagt maanden werk. Elke nieuwe laag zorgt ervoor dat het kleurenpalet steeds meer wordt uitgepuurd. Dat is voor mij essentieel, want door de gelaagdheid ontstaat er een tactiliteit, zoals een huid die tot leven komt. Het lichamelijke is altijd sterk aanwezig geweest in mijn werk. Vroeger werkte ik heel plichtsbewust naar een resultaat toe, maar op een bepaald moment had ik voldoende vertrouwen om me over te geven aan het creatief proces en heel intuïtief te gaan schilderen. Het heeft ook iets heel fysieks en ik denk dat je dat als toeschouwer ook voelt.

Het schaduwspel tussen licht en donker geeft jouw werken soms een sombere sfeer en tegelijkertijd schuilt er ook een grote kwetsbaarheid in. Is dit een reflectie van de manier waarop jij in de wereld staat?

Het gaat over onthullen en tegelijkertijd ook over verbergen. De donkerte is heel aanwezig in mijn werken en leeft ook in mij, maar ik heb niet de behoefte om dat te analyseren. Het is niet nodig om alles prijs te geven. Ik zie mezelf niet als een somber mens, maar net als iedereen heb ik ook een donkere kant.

Voor menig kunstenaar ligt een innerlijke pijn aan de oorsprong van creatie en is kunst een manier om te helen. Geldt dat ook voor jou?

Jazeker! Schilderen maakt mij gelukkig. Ik kan me geen leven zonder kunst voorstellen. Zelfs als er de volgende twintig jaar niemand in mijn werk geïnteresseerd is, zou het mij niet kunnen stoppen. Ik zou het wel jammer vinden, maar het gaat me niet om erkenning of roem. Het is gewoon een deel van wie ik ben. Zoals een danser die heel zijn leven wil dansen.

Maharishi, de grondlegger van transcendente meditatie, definieerde kunst als een uitdrukking van liefde. Kan je jezelf vinden in die uitspraak?

Absoluut. Anderzijds is het ook een eeuwig gevecht met jezelf. Misschien daarom dat ik zo moeilijk woorden vind om mijn werken te benoemen. Voor mij persoonlijk is kunst meer een vorm van zijn dan van doen. Daarom speelt ook de natuur een belangrijke rol in mijn werken. Ik word vooral aangetrokken tot landschappen met weidse vergezichten en uitgestrekte velden. Schilderen is voor mij een vorm van meditatie en ik krijg vaak te horen dat mijn werken de toeschouwer uitnodigen om hetzelfde te doen.

In 2005 kreeg je een eerste expo in Los Angeles, een jaar later in New York en Londen. Welke dromen koester je nog voor de toekomst?

Door de financiële crisis zijn er in New York en Los Angeles heel wat galerijen overkop gegaan, maar het zou mooi zijn om daar de draad weer op te kunnen pikken. Dankzij een groepsvoorstelling gecureerd door Koen van den Broek ben ik een tijd geleden in Seoul beland, maar ik ben te honkvast om me in het buitenland te vestigen. Ik zie het nut er ook niet van in. Ik heb hier mijn sociaal netwerk en vrienden. Die menselijke connectie primeert voor mij.

Zin in nog een artikel? Ga naar het overzicht van Inspired volume 3