Na uw studies kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Gent liet u in 1972 voor de eerste keer uw kritische stem horen. Was het kunstenaarschap voor u een roeping?
Denmark: Het was inderdaad een roeping die al duidelijk werd tijdens mijn droeve jaren op het internaat. Toen er eindelijk een einde kwam aan de langste periode van mijn leven, wou ik me inschrijven aan de academie, maar mijn ouders stelden hun veto en besloten dat kunstgeschiedenis meer zekerheid bood. Aan de universiteit werd ik geconfronteerd met de relativiteit van kennis want menig cursus bleek op het einde van een academiejaar al achterhaald omwille van nieuwe bronnen. Toen ik na vier jaar mijn diploma in ontvangst mocht nemen, was mijn studentenkamer tot de nok gevuld met stapels papier die niet langer relevant waren.
Om met een schone lei aan een nieuw hoofdstuk te beginnen, besloot ik de nutteloze papierberg op te ruimen. Tijdens het verscheuren ontdekte ik verrassende visuele structuren, een mogelijke methodiek die me een aha-erlebnis bezorgde. Met als gevolg dat ik enkele maanden na het behalen van mijn diploma magazines verticaal en trapsgewijs begon te verscheuren. Vanaf 1974 begon ik ook met het horizontaal versnijden van boeken, kranten en magazines en deze te benoemen als Dode Letters. Ik maakte gebruik van afgestoten archieven. In die tijd werd een kunstenaar geacht duidelijke statements te maken en was het woord recyclage nog lang niet ingeburgerd. De symboliek van een tabula rasa om de leegte van het niet-weten te omarmen, betekende zoveel als de blauwe lucht van Yves Klein, mijn idool en enig lichtpunt tijdens de donkere jaren op het internaat.
U vond rijkdom in de leegte?
Denmark: Door met paradoxen te werken, ontwikkel je inderdaad een manier van denken die heel rijk is. Want tegenstellingen leiden tot vraagstelling, de basis van de filosofie die an sich relativerend is. In de jaren zeventig was het in kunstenaarsmilieus trouwens bon ton om Wittgenstein te citeren, maar slechts één man slaagde erin om diens theorie helder uit te leggen en dat was de grote filosoof, professor Etienne Vermeersch. Met Wittgenstein in gedachten heb ik mezelf verplicht om me te beperken tot krachtige, beknopte statements. Wat je wil zeggen, moet je helder kunnen uitleggen. Ook als kunstenaar.
Het belang van woorden doet me vermoeden dat u een denker bent. Anderzijds zijn uw kunstwerken het resultaat van noeste arbeid en doorleefde gevoelens. Begint uw creatieproces bij het denken, het voelen of het doen?
Denmark: Alles begon met doen, meer bepaald met het verscheuren van achterhaalde notities. De aha-erlebnis en het conceptueel denken volgden, maar tijdens het daaropvolgend creatieproces kregen mijn gevoelens de overhand. Als ik op afvalterreinen van de papierophalers de bergen oud papier beklom, schoten er allerlei emoties door me heen. Wanneer er net een container papier uit Hoboken was gestort, werd ik geconfronteerd met de banaliteit van goedkope roddelblaadjes. Wanneer de container afkomstig was uit Schilde belandde ik in de glitterwereld van Vogue en Harper’s Bazaar. Maar een eureka-gevoel kreeg ik tijdens mijn verblijf in Parijs in 1992. Alsof het lot ermee gemoeid was, trof ik op een ochtend op twee stappen van het atelier drie enorme stapels kunstmagazines aan, netjes klaargezet voor de afhaaldienst. Euforisch sleurde ik de buit naar mijn werkplaats om vervolgens drie maanden te wroeten aan een werk dat de blabla van de kunstwereld in vraag zou stellen.
