Waalse Regering legt fiscale hervormingen op tafel

Verlaging registratierechten voor de aankoop van de enige eigen woning

Wie onroerend goed aankoopt, dient hierop registratierechten te betalen. De Waalse Regering wil het tarief van de registratierechten voor de aankoop van een enige en eigen woning nu verlagen van 12,5% naar 3%. Op die manier wil de Waalse Regering eigen woningbezit stimuleren.

Normaliter is dit nieuwe verlaagde tarief van toepassing vanaf 1 januari 2025. Indien de maatregel toch pas na deze datum in voege zou treden, dan zal deze volgens Waals minister-president Adrien Dolimont gelden met terugwerkende kracht tot 1 januari 2025.

Hierbij zal gekeken worden naar de datum van de authentieke aankoopakte, en dus niet de datum van de voorlopige verkoopovereenkomst (compromis). Anders gezegd, kopers die het compromis vóór 1 januari 2025 ondertekenen en de aankoopakte na die datum, zullen het verlaagde tarief van 3% genieten als ze voldoen aan volgende kwalificatievoorwaarden:

1. Enige woning: De kopers mogen noch afzonderlijk, noch samen, voor de geheelheid volle eigenaar zijn van ander onroerend goed dat geheel of gedeeltelijk als woning wordt gebruikt of bestemd is. ¹
2. Eigen woning: kopers moeten hun hoofdverblijfplaats in deze eigendom vestigen en er binnen drie of vijf jaar gedomicilieerd zijn, afhankelijk van of het om een bestaande woning of een bouwgrond gaat. Ze moeten ook drie jaar lang in de woning blijven wonen vanaf de datum dat ze erin trekken.

Tegenover dit nieuwe verlaagde tarief staat wel dat bepaalde andere voordelen bij de aankoop van een woning zullen verdwijnen. Met name:

- de belastingvermindering voor de enige en eigen woning (‘l’abattement primo-acquérant’) ²

- de belastingvermindering of ‘chèque-habitat’ die wordt toegekend wanneer de aankoop van de eigen woning wordt gefinancierd met een hypothecaire lening

- het verlaagde tarief dat van toepassing is op de aankoop van een zogenaamde ‘bescheiden’ woning

Wijzigingen schenkings- en successierechten

De Waalse Regering plant eveneens een reeks wijzigingen door te voeren met betrekking tot schenkings- en successierechten. Deze belastingen worden tot op heden geïnd door de FOD Financiën. Het idee is evenwel om de inning van successie- en schenkingsrechten naar het regionale niveau over te zetten. De overdracht van deze bevoegdheid zal echter, gezien de administratieve, juridische en technische complexiteit, enkele jaren in beslag kunnen nemen. Daarom zouden deze nieuwe maatregelen pas vanaf 1 januari 2028 van kracht worden.

Wat verandert er concreet?

Verlaging schenkingsrechten

De nieuwe Waalse Regering wil de tarieven die van toepassing zijn op schenkingen van onroerende goederen aanzienlijk verlagen (zonder verdere details). De maximumtarieven zouden dalen van:

• 27% naar 14% tussen afstammelingen in rechte lijn, echtgenoten en wettelijk samenwonenden
• 40% naar 20% tussen alle andere personen

Verlaging successierechten

Ook de tarieven van de successierechten zouden fors dalen. Zo zouden de maximumtarieven dalen van:

• 30% naar 15% tussen afstammelingen in rechte lijn, echtgenoten en wettelijk samenwonenden 
• 65% naar 33% tussen broers en zussen
• 70% naar 35% tussen ooms of tantes en neven of nichten
• 80% tot 40% tussen alle andere personen

Gelijkstelling van kleinkinderen van echtgenoten en wettelijk samenwonenden met biologische kleinkinderen van de erflater, en gelijkstelling van pleegkinderen met biologische kinderen van de erflater

De Waalse Regering wil dat de successie- en schenkingsrechten beter worden toegespitst op de moderne maatschappij en evoluties in de gezinssamenstelling.

Zo zullen de kleinkinderen van echtgenoten en wettelijk samenwonenden voor zowel schenkings- als successierechten kunnen genieten van de toepassing van het tarief in rechte lijn.

Dit tarief rechte lijn zal, mits naleving van bepaalde versoepelde voorwaarden, ook van toepassing zijn op pleegkinderen. Deze voorwaarden zijn echter nog niet gespecificeerd door de Waalse Regering in haar gewestelijke beleidsverklaring.

Verbetering van het statuut feitelijk samenwonenden

In navolging van het Vlaamse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, wordt ook in het Waalse Gewest een verbetering van het statuut van feitelijk samenwonenden overwogen op het vlak van schenkings- en successierechten. De Waalse Regering heeft voorlopig enkel aangegeven dat ze ‘de mogelijke gelijkstelling van wettelijk samenwonenden en feitelijk samenwonenden zal bestuderen’. Op dit moment geeft zij geen verdere details over de draagwijdte van de geplande wijzigingen.

Afschaffing van de vereiste om de hoofdverblijfplaats gedurende vijf jaar te bewonen

Voor de gezinswoning bestaat er reeds enige tijd een gunsttarief of vrijstelling van successierechten. De langstlevende echtgeno(o)t(e) en wettelijk samenwonende partner zijn vrijgesteld van successierechten en erfgenamen in rechte lijn kunnen een verlaagd tarief genieten op de gezinswoning, op voorwaarde dat de overledene de woning minstens vijf jaar voor zijn of haar overlijden als hoofdverblijfplaats had.

De Waalse Regering wil deze voorwaarde nu schrappen. Zij tracht op deze manier rekening te houden met situaties waarin de overledene aan het eind van zijn of haar leven moest verhuizen om medische of familiale redenen.

Besluit

De nieuwe maatregelen die de Waalse Regering overweegt, zijn fiscaal interessant omdat ze een aanzienlijke vermindering van de schenkings- en successierechten inhouden, alsook een versoepeling van de voorwaarden om gebruik te kunnen maken van de voordelige tarieven op dit gebied.